Socjolog, adiunkt w Instytucie Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW. Członek Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Socjologicznego oraz redaktor naczelny kwartalnika naukowego Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja.

Zainteresowania badawcze dr. hab. Mikołaja Pawlaka obejmują teorię nowego instytucjonalizmu, studia nad migracjami oraz socjologię wiedzy.